O to właśnie chodzi. Tyle, że masz się badać, żeby być zdrowym. Masz się badać nie „ciągle”, ale regularnie. Pamiętać o podstawowych badaniach profilaktycznych, które każdy z nas powinien wykonywać z różną częstotliwością – w zależności od wieku, stanu zdrowia czy zagrożenia jakąś chorobą.
Chodzi po prostu o to, że sprawdzając regularnie stan swojego zdrowia możemy bardzo skutecznie uchronić się przed wieloma groźnymi chorobami albo wykryć je na tyle wcześnie, że dadzą się szybko i skutecznie wyleczyć. To może być nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, za wysoki poziom cholesterolu, choroba nowotworowa. Dzięki badaniom profilaktycznym mamy duże szanse na ich „ominięcie”.
Warto to przemyśleć, tym bardziej, że i „cena” nie wydaje się być wygórowana – z jednej strony nasze zdrowie lub życie, z drugiej – pozorna najczęściej – uciążliwość badań profilaktycznych. Kiedy trzeba zacząć regularnie się badać i jakie badania wykonywać?
Trzeba zacząć już po dwudziestce. Takie badania jak morfologia krwi, OB, stężenie glukozy we krwi, badanie ogólne moczu, pomiar ciśnienia tętniczego należy wykonywać przynajmniej raz w roku. Co pół roku wypada też zajrzeć na przegląd do stomatologa. Raz na kilka lat trzeba sprawdzić stężenie cholesterolu we krwi, poziom elektrolitów, wykonać USG brzucha, prześwietlenie klatki piersiowej.
Kobiety powinny raz w roku wybrać się do ginekologa, wykonać cytologię, raz w miesiącu wykonywać samobadanie piersi. Mężczyźni powinni raz na kwartał sami badać sobie jądra, co kilka lat powinien to zrobić lekarz. A jeśli w rodzinie ktoś chorował na przerost czy nowotwór prostaty, panowie powinni już przed trzydziestką kontrolować stan tego gruczołu.
Z wiekiem do podstawowych badań będą dołączać na przykład: mammografia, badanie poziomu hormonów tarczycy (kobiety), obowiązkowa dla wszystkich panów wizyta u urologa (badanie prostaty), EKG, kolonoskopia, wizyta u okulisty. W tabeli umieściliśmy terminarz najważniejszych badań profilaktycznych, które każdy z nas w danym wieku powinien wykonać.
Prawie wszystkie badania podstawowe możemy zrobić w przychodni POZ, powinien na nie kierować lekarz POZ. Także z bardziej skomplikowanymi badaniami nie powinno być kłopotu – nie musimy stresować się terminami, bo są to badania profilaktyczne, na które będziemy mogli, bez szkody dla zdrowia, spokojnie poczekać. W Brzezinach wszystkie badania, w tym zaawansowaną diagnostykę obrazową, można wykonać także w tutejszym Szpitalu Specjalistycznym (przy szpitalu działa Wielospecjalistyczna Przychodnia Lekarka, w skład której wchodzą Poradnia POZ i kilkanaście poradni specjalistycznych).
BADANIE | WIEK | ||||
20-29 | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60+ | |
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku |
Morfologia krwi | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku |
Stężenie glukozy we krwi | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku |
Badanie ogólne moczu | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku | raz w roku |
Lipidogram | raz na 5 lat | raz na 5 lat (raz w roku jeśli w rodzinie były choroby układu krążenia) |
raz na 2 lata (raz w roku jeśli w rodzinie były choroby układu krążenia) |
raz w roku | raz w roku |
Stężenie elektrolitów we krwi | raz na 5 lat | raz na 3 lata | raz na 3 lata | raz w roku | raz w roku |
EKG Elektrokardiogram |
w razie bólu w klatce piersiowej | w razie bólu w klatce piersiowej | raz na 1-2 lata (zawsze w razie bólu w klatce piersiowej) |
raz w roku (zawsze w razie bólu w klatce piersiowej) |
raz w roku (zawsze w razie bólu w klatce piersiowej) |
USG jamy brzusznej | w razie dolegliwości | w razie dolegliwości | co 1-2 lata | co 1-2 lata | co 1-2 lata |
RTG płuc | — | raz na 3-5 lat (palacze raz w roku lub według wskazań lekarza) |
|||
Kolonoskopia Test na krew utajoną w kale |
– – – | kolonoskopia: – – – test na krew utajoną w kale: raz na 1-2 lata |
kolonoskopia: po 50 roku życia raz na 5-10 lat (po 40 roku życia albo wg. zaleceń lekarza specjalisty, jeśli w rodzinie były choroby nowotworowe jelit) test na krew utajoną w kale: raz na 1-2 lata |
||
Stomatolog | raz na pół roku | ||||
Okulista | – – – | raz na 5 lat (jeśli jest wada wzroku – o częstotliwości i zakresie badania decyduje okulista) |
raz na 2 lata (jeśli jest wada wzroku – o częstotliwości i zakresie badania decyduje okulista) |
raz w roku | raz w roku |
Densytometria | – – – | raz na 10 lat | |||
Znamiona, pieprzyki |
bieżąca samokontrola, co 1-2 lata ocena znamion przez lekarza w razie zaobserwowania niepokojących objawów (zmiany znamion, dolegliwości) natychmiastowa konsultacja z lekarzem dermatologiem |
DODATKOWO
Kobiety
- Badanie ginekologiczne/cytologia – raz na 1-2 lata (od 20. roku życia)
- Mammografia/USG piersi – po 40. roku życia raz na dwa lata (jeśli w rodzinie były przypadki nowotworów piersi wiek rozpoczęcia i częstotliwość badań powinien ustalić lekarz, najlepiej chirurg onkolog)
- Samobadanie piersi – raz w miesiącu, tydzień po menstruacji (od 20. roku życia)
- Poziom hormonów tarczycy – raz po 40. roku życia, po ukończeniu 50 lat – raz na 1-2 lata
Mężczyźni
- Badanie prostaty przez urologa – raz na 1-2 lata po 40. roku życia (jeśli w rodzinie były przypadki chorób prostaty wiek rozpoczęcia i częstotliwość badań powinien ustalić lekarz, najlepiej urolog)
- PSA – raz na 3 lata w wieku 30-39 lat, później – raz w roku
- Samobadanie jąder – raz na kwartał (od 20. roku życia)
Opublikowano 22 sierpnia 2016